در محیطهای درمانی، رعایت اصول بهداشتی نه تنها به تجهیزات پزشکی پیشرفته، بلکه به کوچکترین جزئیات نیز وابسته است. یکی از این جزئیات مهم، استفاده از ملحفهها و روکشهای یکبار مصرف است. تماس مستقیم بیماران با تختها، برانکاردها و تجهیزات پزشکی میتواند زمینه انتقال انواع آلودگیها و عفونتهای بیمارستانی را فراهم آورد. استفاده از رول ملحفه و روکشهای یکبار مصرف راهکاری عملی برای پیشگیری از این انتقالهاست که علاوه بر حفظ بهداشت، مدیریت زمان و هزینهها را نیز بهبود میبخشد.
—
تعریف و ساختار رول ملحفه یکبار مصرف
رول ملحفه یکبار مصرف، پارچهای سبک از جنس منسوجات بیبافت (Nonwoven) یا گاهی کاغذهای لمینیت شده است که به صورت رولهای پیوسته عرضه میشود. این رولها در دستگاههای برش یا به صورت دستی به طولهای مورد نیاز بریده میشوند و روی تخت بیمارستانی یا میز معاینه پهن میگردند.
ویژگیهای اصلی:
ضخامت و گرماژ متنوع (معمولاً ۱۵ تا ۵۰ گرم بر متر مربع).
ضدآب یا مقاوم در برابر رطوبت در برخی مدلها.
امکان استفاده تکلایه یا چندلایه.
قابلیت سفارشیسازی در رنگ، عرض و طول.
—
انواع روکشهای یکبار مصرف
1. روکش تخت بیمارستانی: برای بخشهای بستری و مراقبت ویژه.
2. روکش برانکارد و آمبولانس: جهت انتقال بیماران اورژانسی.
3. رول ملحفه مخصوص کلینیکها: برای تختهای معاینه پزشک عمومی و دندانپزشکی.
4. روکشهای جراحی و اتاق عمل: دارای خاصیت نفوذناپذیری در برابر مایعات.
5. رولهای اقتصادی: برای مراکز زیبایی، ماساژ و کلینیکهای پوست.
—
مواد اولیه مورد استفاده
اسپانباند (Spunbond): سبک، اقتصادی و پرکاربرد.
ملتبلون (Meltblown): برای افزایش مقاومت در برابر نفوذ ذرات و مایعات.
SMS و SMMS: ترکیب چندلایه با استحکام و نفوذناپذیری بالا.
مواد لمینیت شده با پلیاتیلن (PE Laminated): برای ایجاد خاصیت ضدآب کامل.
—
فرآیند تولید رول ملحفه و روکشهای یکبار مصرف
1. تولید پارچه بیبافت: به روش اسپانباند یا SMS.
2. برش و رولپیچی: پارچه در ابعاد استاندارد (عرض ۵۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر) برش داده و به صورت رول بستهبندی میشود.
3. افزودن ویژگیهای تکمیلی: مانند ضدآبسازی یا چاپ لوگوی مراکز درمانی.
4. بستهبندی: رولها در لفافهای بهداشتی بستهبندی و برای حملونقل آماده میشوند.
—
مزایای استفاده از رول ملحفه و روکشهای یکبار مصرف
بهداشت بالا: حذف کامل خطر انتقال آلودگی بین بیماران.
صرفهجویی در زمان: نیازی به شستوشو و ضدعفونی مکرر نیست.
کاهش هزینههای جانبی: کاهش مصرف آب، مواد شوینده و نیروی انسانی.
سهولت در استفاده: پهن کردن و جمعآوری سریع.
تنوع کاربرد: مناسب بیمارستان، کلینیک، دندانپزشکی و مراکز زیبایی.
—
معایب و چالشها
هزینههای بلندمدت: در مقایسه با ملحفههای پارچهای قابل شستوشو.
مسائل زیستمحیطی: تولید پسماندهای پلاستیکی و لزوم بازیافت.
کیفیت پایین در برخی محصولات: ضخامت کم یا مقاومت ناکافی در برابر پارگی.
وابستگی به واردات مواد اولیه خاص.
—
استانداردها و الزامات کیفی
برای تولید و عرضه رول ملحفه و روکشهای یکبار مصرف، رعایت استانداردهای زیر ضروری است:
ISO 13485: مدیریت کیفیت تجهیزات پزشکی.
EN 13795: الزامات پارچهها و روکشهای اتاق عمل.
گواهی GMP: تولید در شرایط بهداشتی.
تأییدیه سازمان غذا و دارو ایران: برای اطمینان از ایمنی و بهداشت محصول.
—
بازار و تقاضا
در دوران پاندمی کرونا، مصرف این محصولات به شدت افزایش یافت.
در کلینیکهای خصوصی و مراکز زیبایی، استفاده از رول ملحفه به یک استاندارد بهداشتی تبدیل شده است.
پیشبینی میشود بازار جهانی این محصولات تا سالهای آینده رشد چشمگیری داشته باشد، بهویژه با افزایش حساسیت به کنترل عفونتهای بیمارستانی.
—
آینده و نوآوریها
ملحفههای زیستتخریبپذیر: کاهش اثرات زیستمحیطی.
رولهای آنتیباکتریال: با استفاده از افزودنیهای نانو نقره.
چاپ دیجیتال روی ملحفهها: درج اطلاعات یا برند مراکز درمانی.
اتوماسیون بستهبندی: برای بهبود سرعت و کاهش آلودگی.
—
نتیجهگیری
رول ملحفه و روکشهای یکبار مصرف پزشکی از اجزای حیاتی در حفظ بهداشت و پیشگیری از عفونت در مراکز درمانی هستند. این محصولات ساده اما حیاتی، ضمن افزایش سطح ایمنی بیماران و کارکنان، نقش مهمی در کاهش هزینههای غیرمستقیم بیمارستانها ایفا میکنند. با توجه به روند جهانی و افزایش تقاضا، آینده این صنعت به سمت استفاده از مواد دوستدار محیطزیست، نوآوری در طراحی و افزایش استانداردهای کیفیت حرکت خواهد کرد.
